កំណកឈាមពីបេះដូង ឬកករឈាមពី ជញ្ជាំងសរសៃឈាមក្រហម ចូលទៅស្ទះសរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល

កំណកឈាមពីបេះដូង ឬកករឈាមពី
ជញ្ជាំងសរសៃឈាមក្រហម
ចូលទៅស្ទះសរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល

   មូលហេតុដែលកំណកឈាមពីបេះដូង ចូលទៅក្នុងខួរក្បាល​ច្រើនតែកើតមាន

ចំពោះមនុស្ស ​ដែលចង្វាក់បេះដូងដើរមិនទៀងទាត់  ថតខាងលើនៃបេះដូង

កន្ត្រាក់លឿន (atrival fibrillation ឬ AF) ចង្វាក់បេះដូងដែលលោតមិនព្រមគ្នាទាំង

ថត បណ្តាលឳ្យ​មានឈាមនៅនឹងក្នុងបេះដូង ហើយបង្កើតបានជាដុំឈាមតូចខ្លះ

ធំខ្លះ​ ។ ក្នុងថ្ងៃដែលមានរោគសញ្ញា វាបណ្តាលមកពី កំណកឈាម ចូលទៅបេះដូង

ថតឆ្វេងខាងក្រោម ហើយចេញទៅដល់សរសៃឈាមក្រហមធំហើយចូលទៅដល់

ក្នុងខួរក្បាល  កើតចេញជាការស្ទះសរសៃឈាមដែលមានទំហំតូចជាងឈាម ធ្វើអោយខួរក្បាលខ្វះឈាម ។​​

ក្រៅពីនេះ កករឈាមដែលនៅតាមជាលិកានៃ plaque តាមជញ្ជាំង
សរសៃឈាមធំនៅក អាច​​ចូលទៅដក់ក្នុងសរសៃឈាមខួរក្បាល ដោយសារ
ល្បឿននៃលំហូរឈាមដែលហូរលឿនជាងធម្មតា​បរិវេណស្ទះសរសៃឈាម​ក
ក៏អាចបណ្តាលឳ្យ​កើតការស្ទះសរសៃឈាមខួរបានដូចគ្នា ។

សូមអរគុណប្រភពពី
វេជ្ជបណ្ឌិត សុរ័តន៍ ប៊ុនយៈការៈគុន
វេជ្ជបណ្ឌិត សម្បត្តិ មុងទ្វីភង្សា
មន្ទីរពេទ្យផ្យាថៃ 1 & 2

ភាវៈជ្រាតជ្រែក នៃជម្ងឺសរសៃឈាមខួរក្បាល

ភាពជ្រាតជ្រែក
នៃជម្ងឺសរសៃឈាមខួរក្បាល

        មានការស្ទះសរសៃឈាមខួរក្បាល ឬមានឈាមកកនៅក្នុងខួរក្បាល
អ្នកជម្ងឺច្រើនតែមានអាការៈដៃជើងខ្សោយកំលាំង ធ្វើចលនាមិនបាន ដើរ ឬ

អង្គុយមិនបាន ទទួលទានរបស់គ្រប់ប្រភេទតាមមាត់មិនបាន ហើយច្រើនតែ

មានភាវៈជ្រាតជ្រែក ពីការធ្វើចលនា ឬការទំពារមិនបាន ដូច្នេះ ៖

        ១. រលាកសួត បណ្តាលមកពីការពិបាកទំពារ ធ្វើឳ្យឈ្លក់ទឹកមាត់ហើយ

មានរោគ នៅក្នុងមាត់ឆ្លងចូលសួត ធ្វើឳ្យរលាកសួត ច្រើនតែកើតឡើងនៅ
សប្តាហ៍ដំបូងនៃជម្ងឺ ជាមូលហេតុនៃការបាត់បង់ជីវិតដែលបណ្តាលមកពីរោគ
ជ្រាតជ្រែកដែលជួបប្រទះបានច្រើនបំផុត ។

        ២. នោមមិនចេញ ដែលបណ្តាលមកពីការមិនសូវមានចលនា ការដើរ 
ការទទួលទានអា​ហា​រ​​​​​ និងទឹកបានបន្តិចបន្តូច។ ហើយអ្នកជម្ងឺភាគច្រើន ជាអ្នក
មានវ័យចំណាស់ដែលច្រើនតែមានបញ្ហាក្រពេញប្រូស្តាតរីកចំពោះមនុស្សប្រុស ឬបំពង់សំលេង ធូររលុង ចំពោះមនុស្សស្រី ។

        ៣. រលាកតម្រងនោម​ បណ្តាលមកពីការនោមមិនចេញ មានស្ទះនោមហើយ
ធ្វើ ឱ្យកើតមេរោគនៅប្លោកនោម ។ ហើយបន្ទាប់មកទៀតវានឹងរាលដាលដល់
ក្រលៀន កើតជា​ការរលាកក្រលៀន មានក្តៅខ្លួន រងារញ័រ ។ ប្រសិនបើ
មេរោគឆ្លងចូលសរសៃឈាម អាចបណ្តាលឱ្យបាត់បង់ជីវិតបាន ។

        ៤. ឈឺស្មា និងជាប់ស្មា ជួបប្រទះជាញឹកញាប់ចំពោះអ្នកជម្ងឺដែលមានដៃ
ខ្សោយ កំលាំង ឬការពិការភាពបណ្តាលមកពីការរលាកសរសៃសាច់ដុំដែលនៅ
ជុំវិញស្មា ការដែលដៃមិនមានចលនាហើយទម្ងន់ដៃទាញឱ្យដៃធ្លាក់ ធ្វើឱ្យកើត
មានភាវៈស្មាធ្លាក់។

        ៥. សង្កត់លើរបួស កើតពីការដេកស្កត់លើរាងកាយបរិវេណតែមួយយូរពេក (ច្រើនតែច្រើនជាង ២ ម៉ោង) ស្បែកនៅបរិវេណនោះនឹងស្លាប់ ហើយមានខ្ទុះចេញ
មក មានមេរោគចូលក្នុងស្បែក បន្ទាប់មកមានការរលាក សាច់ដែលងាប់ស្អុយ
រលួយជ្រៅ មានការពិបាកក្នុងការព្យាបាល ហើយការបាត់ទៅវិញត្រូវប្រើពេលយូរ មុខរបូសដែលមានទំហំស្មើរនឹងកាក់ ១០ បាត់ អាចត្រូវប្រើពេលព្យាបាលដល់ទៅ
២ ខែ ។​

        ៦. សរសៃឈាមខ្មៅនៅជើងស្ទះ នៅពេលដែលជើងកំរើក ធ្វើចលនាមិនបាន 
លំ​​​ហូរ​​ឈាមនៃសរសឈាមខ្មៅហូរយឺត ធ្វើឱ្យឈាមក្លាយជាកំណកឈាមស្ទះ

សរសៃឈាមខ្មៅនៅនឹងជើង ធ្វើឱ្យជើងហើម បណ្តាលឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់មក

ពីកំណកឈាម ស្ទះចូលទៅបេះដូងថតស្តាំខាងលើ ចូលទៅថតស្តាំខាងក្រោម ហើយចូលទៅស្ទះ សរសៃឈាមក្រហមសួត ធ្វើឱ្យសាច់សួតស្លាប់ អ្នកជម្ងឺ

មានអាការៈស្ទះដង្ហើម ហើយអាចបាត់បង់ជីវិតបាន ។

        ៧. ការដូល ដោយសារតែអ្នកជម្ងឺសរសៃឈាមខួរក្បាលមានដៃជើង
ខ្សោយកំលាំង ដើរទ្រេតទ្រោត​ លំនឹងខ្លួនមិនល្អ ធ្វើចលនាយឺត ។

        ៨. ឆ្ងល់ពោះ បណ្តាលមកពីការមិនមានចលនា នឹងទទួលទានបានតិច ។

        ៩. ស្ត្រេស ឬរោគផ្លូវចិត្ត បណ្តាលមកពីការឈឺចាប់បែបភ្លាមៗ ដោយមិន

បានត្រៀមខ្លួនទុកជាមុន អ្នកជម្ងឺដែលនិយាយមិនបាន ឬមិនយល់នូវអ្វីដែល

អ្នកដទៃនិយាយ អាចងាយនឹងកើតរោគដូច្នេះបាន ។

        ១០. ​ខួរក្បាលខ្សោយ ខួរក្បាលដែលខូចមកពីខ្វះឈាមទៅផ្គត់ផ្គង់
ឬមានឈាម កក ធ្វើឱ្យសមត្ថភាពខួរក្បាលថយចុះ​ ។ ជាពិសេសជាងនេះ
ទៅទៀត ប្រសិនបើកើតការខូចខាតញឹកញាប់ អាចបណ្តាល
ឱ្យខួរក្បាលខ្សោយបាន ។

សូមអរគុណប្រភព មន្ទីរពេទ្យផ្យាថៃ ២

ការថែទាំវេជ្ជសាស្ត្រទូទៅ សម្រាប់អ្នកជម្ងឺសរសៃឈាម ខួរក្បាល (General care of stroke)

ការថែទាំវេជ្ជសាស្ត្រទូទៅ សម្រាប់អ្នកជម្ងឺសរសៃឈាម
ខួរក្បាល (General care of stroke)

      

       អ្នកជម្ងឺសរសៃឈាមខួរក្បាល​ប្រភេទផ្សេងៗ មានរោគសញ្ញា ការពិការភាព និងជម្ងឺជ្រាតជ្រែកប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ។ ក្រៅពីនេះនៅមានភាវៈផ្សេងៗ ដែលជួប

ប្រទះរួមគ្នា ដូចជា លើសឈាម ទឹកនោមផ្អែម ភាវៈឧនាហារូបត្ថម្ភ​ ព្រមទាំងទម្ងន់

លើសខ្លាំង ឬតិចពេកជាដើម ។

        វិធីការព្យាបាលថែទាំអ្នកជម្ងឺសរសៃឈាមខួរក្បាល មានគោលការណ៍

ការព្យាបាលរួមគ្នា ដែលជាការសហការរវាងបុគ្គលិកសុខាភិបាលច្រើនសាខា ដូចជា វេជ្ជបណ្ឌិត ឳសថការី​ គិលានុបដ្ឋាយិកា បុគ្គលិកកាយនីតិសម្បទា បុគ្គលិកវិជ្ជាជីវៈ

សុខភាព អ្នកជំនាញខាងចំណីអាហារ ដោយមានគោលការណ៍សំខាន់ ដូច្នេះ គឺ

        ១. សម្ពាធឈាម វេជ្ជបណ្ឌិតនៅចាំមើលថែទាំមិនឱ្យ​មានសម្ពាធឈាមខ្ពស់ ឬ       ទាបពេក ។

        ២.​កំរិតជាតិស្កក្នុងឈាម វេជ្ជបណ្ឌិតចាំមើលថែទាំមិនឱ្យ​កំរិតជាតិស្កក្នុងឈាម

ខ្ពស់ ឬ​ទាប​ពេក​ ដូចគ្នាដែរ ។

        ៣. កំរិតជាតិរ៉ែក្នុងរាងកាយ មានការត្រួតពិនិត្យ ឱ្យ​ស្ថិតនៅក្នុងកំរិតធម្មតា ។

        ៤. ការឱ្យ​អាហារ អ្នកជម្ងឺដែលមិនមានបញ្ហាលេប អាចទទួលទានអាហារបានដោយខ្លួនឯង ប៉ុន្តែចំពោះអ្នកជម្ងឺដែលមានបញ្ហាអាចត្រូវដាក់បំពង់អាហារតាមច្រមុះ ចូលទៅ

ក្រពះអាហារ ដើម្បីទទួលជាតិអាហារ ទឹក និងថ្នាំ ។

        ៥. ការបញ្ចេញចោលនូវលាមកនិងទឹកនោម គិលានុបដ្ឋាយិកានៅចាំថែទាំ

 ឱ្យ​​អ្នកជ​ម្ងឺបាន​បន្ទោបង់​យ៉ាងស្រួល ។

        ៦. ការប្រុងប្រយ័ត្នមិនឱ្យ​ដួល ចំពោះអ្នកជម្ងឺដែលអាចដើរបាន ប៉ុន្តែលំនឹង

ខ្លួនមិនល្អ ឬអ្នកជម្ងឺដែលមានបញ្ហាខូចសន្លាក់ ។ 

        ៧. ការការពារការសង្កត់លើរបួស ចំពើអ្នកជម្ងឺដែលដើរមិនបាន ការការពារ

ដែលល្អបំផុតគឺ ការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថ គ្រប់ៗ ២ ម៉ោង ក្នុងឥរិយាបថ ដេកផ្អៀង

ឆ្វេង  ដេកផ្ងា និងដេកផ្អៀងស្តាំ ផ្លាស់ប្តូរគ្នាទៅវិញទៅមក ។

        ៨. ការការពារការឈឺស្មា ការជាប់ស្មា និងស្មាធ្លាក់ អ្នកកាយនីតិសម្បទា គិលានុបដ្ឋាយិកា ឬអ្នកថែទាំអ្នកជម្ងឺ ជួយលើដៃដែលពិការឱ្យ​មានចលនា

ញឹកញាប់ក្នុងមួយថ្ងៃៗ ហើយដាក់ក្រណាត់ ចងភ្ជាប់ជាមួយនិងស្មាពេលអង្គុយ ឬពេលឈរ ។

        ៩. ការធ្វើកាយនីតិសម្បទា ដោយវេជ្ជបណ្ឌិតវេជ្ជសាស្ត្រស្តាកាយនីតិសម្បទា

ទួទៅ ហើយអ្នកកាយនីតិសម្បទា ដែលបានដាក់គម្រោងផែនការរួចជាស្រេចដល់

អ្នកជម្ងឺ ជួយថែទាំឱ្យ​អ្នកជម្ងឺ​ឱ្យ​បានធ្វើចលនា ការពារការជាប់សន្លាក់ ហ្វឹកអង្គុយ

 ហ្វឹកឈរ ហ្វឹកលំនឹងខ្លួន និងការដើរ ។

        ១០. អ្នកវិជ្ជាជីវៈសុខភាព ដោយអ្នកវិជ្ជាជីវៈសុខភាពបំបាត់ ជួយថែទាំការ
លេប ការហ្វឹកការ ទទួលទានអាហារមិនឱ្យ​អួល ឈ្លក់ ការហ្វឹកការប្រើដៃនិងជើង និងការហ្វឹកផ្សេងៗជាច្រើនទៀត ដើម្បីឱ្យ​អ្នកជម្ងឺអាចជួយខ្លួនឯងបាន នឹងត្រឡប់ទៅប្រើប្រាស់ជីវិតក្នុងសង្គមបានតាមប្រក្រតី ។

        ១១. អារម្មណ៍ ដោយមានការផ្តល់កំលាំងចិត្ត ការយក​ចិត្តទុក​ដាក់ពី​សំណាក់​        បុគ្គលិក​ និង​ញាតិ មិត្ត ហើយអាចប្រើថ្នាំជំនួយចំពោះអ្នកជម្ងឺដែលមានអាការៈខ្លាំង ។

សូមអរគុណប្រភព មន្ទីរពេទ្យផ្យាថៃ ២

ការវិវត្តនៃជំងឺសរសៃឈាមខួរក្បាល

ការវិវត្តនៃជម្ងឺ

                អ្នកជម្ងឺដែលមានរោគសរសៃឈាមខួរក្បាល មានឱកាសបាត់បង់ជីវិត

ពីភាវៈខួរក្បាលហើម ឈាមចេញច្រើនពេក ឬជម្ងឺជ្រាតជ្រែក បានប្រហែល ២០ % នៃខែដំបូង ។ ប្រសិនបើមិនបាត់បង់ជីវិត ក៏មានឱកាសពិការបែបមិនអាចជួយខ្លួន

ឯងបានប្រហែល ៤០ % ហើយ ៤០ % ទៀត នឹងជាសះស្បើយបែបមិនមានការ

ពិការក្នុងប្រព័ន្ធប្រសាទ ឬប្រសិនបើមានក៏មានមិនច្រើនហើយអាចជួយខ្លួនឯងបាន ។ 

        ការពិការភាពដែលកើតពីជម្ងឺនិងចាប់ផ្តើមប្រសើរឡើងបន្តិចម្តង ៗ ប្រហែល ៣-៤ថ្ងៃក្រោយមក ហើយប្រសើរឡើងខ្លាំងក្នុងកំឡុងពេល ២-៣ ខែដំបូង និងថយ

ចុះវិញក្នុងកំឡុងពេល ៤-៦ ខែ ។ បន្ទាប់មកនិងយឺតខ្លាំង រហូតដល់ពេល ១ ឆ្នាំ 

 ហើយនឹងមិនប្រសើរជាងនេះទៀតទេ ។​

         អ្នកជម្ងឺខ្លះមានអាការៈខ្សោយកំលាំង និយាយមិនបាន និយាយមិនច្បាស់ ដើរទ្រេតទ្រោត អាចបាត់ទៅវិញក្នុងរយៈពេលមិនប៉ុន្មាននាទី ឬប៉ុន្មានម៉ោងនោះទេ ។       អ្នកខ្លះ ២-៣​ សប្តាហ៍ទើបបាត់ជាប្រក្រតី ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះមានការពិការភាពអស់មួយជីវិត ។

 

        ការព្យាករណ៍ជម្ងឺនៃរយៈបន្ទាន់អាស្រ័យទៅលើកត្តា ដូចជា

        - អាយុអ្នកជម្ងឺ អាយុកាន់តែតិចឱកាសជាសះស្បើយកាន់តែមានច្រើន  

        - ទំហំសាច់ខួរក្បាលដែលខួច ឬ ទំហំនៃឈាមដែលចេញក្នុងខួរក្បាល ទំហំកាន់តែតូចកាន់តែល្អ ។

        - រោគសញ្ញានៃថ្ងៃដំបូង ៗ ប្រសិនបើមានរោគសញ្ញមិនខ្លាំង ដូចជា ល្មមអាច

លើកដៃជើងបានប៉ុន្តែខ្សោយកំលាំង ការជាសះស្បើយវាប្រសើរជាងអ្នកដែល

មិនអាចកំរើកដៃជើងបាន ។

        - ការនិយាយ ឬមិនស្គាល់អត្ថន័យនៃភាសា ធ្វើអោយការទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកជម្ងឺនិងអ្នកព្យាបាលជួបការលំបាក បណ្តាលឱ្យ

អ្នកជម្ងឺមិនងាយជាសះស្បើយ ។

        - ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ជួបប្រទះជាងពាក់កណ្តាលនៃអ្នកជម្ងឺ ដែលធ្វើឱ្យអ្នក

ជម្ងឺមិនមានកំលាំងចិត្ត និងមិនបានសហការគ្នាក្នុងការព្យាបាល ដូច្នេះហើយវា

អាចបណ្តាលឱ្យអ្នកជម្ងឺមិនងាយជាសះស្បើយ ។

សូមអរគុណប្រភព មន្ទីរពេទ្យផ្យាថៃ ២

ការការពារ ការកើតជម្ងឺសរសៃឈាមខួរក្បាល សម្រាប់អ្នកដែលមិនធ្លាប់កើត

ការការពារ ការកើតជម្ងឺសរសៃឈាមខួរក្បាល
សម្រាប់អ្នកដែលមិនធ្លាប់កើត

        ជាការពិតណាស់ ការការពារពីជម្ងឺសរសៃឈាមខួរក្បាល តែងតែ

ប្រសើរជាង ការបណ្តោយឱ្យកើតការស្ទះសរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល ឬបណ្តោយ

ឱ្យសរសៃឈាមខួរក្បាលបែកធ្លាយ ។ ហើយវាមានផលជាវិជ្ជមាន ក្នុងការអនុវត្តន៍ មនុស្សទូទៅខ្លាចខ្លាំងណាស់ចំពោះការពិការភាព ការស្លាប់មួយចំហៀងខ្លួន ។ ក៏ប៉ុន្តែមិនដឹងវិធីការពារយ៉ាងណា ចាំតែព្រួយបារម្ភ មានអ្នកខ្លះដឹងតែពីរបៀបវិធីការពារ មិនដឹងពិវិធីអនុវត្តន៍ វាជារឿងគួរអោយសោកស្តាយខ្លាំងណាស់ ។

        គោលការណ៍ការការពារសំខាន់គឺ ការស្វែងយល់ពីខ្លួនឯងថាមានកត្តាហានិភ័យ

អ្វីខ្លះ ប្រសិនបើមានត្រូវគ្រប់គ្រងឱ្យមានតុល្យភាព មិនគួរឱ្យមានច្រើនហួសកំរិត ។  ប្រសិនបើមិនមាន គួរជៀសវាង ឬ ប្រតិបត្តិខ្លួនឱ្យផុតពីកត្តាហានិភ័យទាំងនោះ ហើយអាចអនុវត្តន៍បានដូចតទៅនេះ ៖

       ១. សម្ពាធឈាមខ្ពស់ មនុស្សធម្មតាគួរវាស់សម្ពាធឈាមគ្រប់ ៦ ខែ
កំរិតធម្មតាមិនគួរលើស ១៣០/៨៥ មម. ប៉ារ៉ត ។ ប្រសិនបើមិនទាន់មានជម្ងឺសរសៃឈាមខួរក្បាល គួររក្សាទម្ងន់មិនឱ្យលើសច្រើន កុំទទួលទានអាហារមានជាតិប្រៃពេក ហើយគួរហាត់ប្រាណឱ្យបានទៀងទាត់ ។ ប្រសិនបើមាន
ជម្ងឺសរសៃឈាមខួរក្បាលរួចហើយនោះ គួរប្រតិបត្តិខ្លួនឱ្យដូចកាលពីមិន
ទានមាន  ហើយទទួលទានថ្នាំបញ្ចុះឈាម ដើម្បីគ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាមឱ្យទាបជាង           ១៤០​/ ៩០ មម. ប៉ារ៉ត ។

        ២. ទឹកនោមផ្អែម មនុស្សធម្មតាត្រួតពិនិត្យជាតិស្ករ ក្នុងឈាមរៀង
រាល់ ១ ឆ្នាំ ម្តង កំរិតជាតិស្ករក្នុងឈាមធម្មតាមិនលើសពី​១២៦ មក/ឌល ។ ប្រសិនបើនៅមិនទាន់កើតជម្ងឺ សរសៃឈាមខួរក្បាល គួររក្សាទម្ងន់មិនឲ្យលើស              ច្រើនមិន​គួរ​ទទួល​ទាន​អាហារ​ដែល​មាន​ជាតិផ្អែមខ្លាំង ហើយហាត់ប្រាណឲ្យបាន
 ទៀងទាត់ ។​ ប្រសិនបើមានជម្ងឺខួរក្បាលរួចហើយនោះ គួរប្រតិបត្តិខ្លួនឱ្យដូចកាល

ពីមិនទានមានជម្ងឺនេះ ហើយទទួលទានថ្នាំឬចាក់ថ្នាំបញ្ចុះជាតិស្ក ដើម្បីគ្រប់គ្រង

កំរិតជាតិស្កមធ្យម( HbA1C) ទាបជាង ៧​ % ។

        ៣. ខ្លាញ់ក្នុងឈាមខ្ពស់ មនុស្សធម្មតាគួរត្រួតពិនិត្យជាតិខ្លាញ់ក្នុងឈាម
រៀងរាល់ ១ ឆ្នាំ ម្តង កំរិតធម្មតានៃកូឡេស្តេរ៉ុល មិនគួរលើស ២០០​មក/ឌល ។ ប្រសិនបើនៅមិនទាន់កើតជម្ងឺសរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល គួរជៀសវាងការទទួល

ទានអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ច្រើន ដូចជា អាហារបំពង អាហារឆាខ្លាញ់ អាហារ​     មានជាតិខ្ទិះ គ្រឿងក្នុងនិងស្បែកសត្វ និងគួរហាត់ប្រាណឱ្យបានទៀងទាត់ ។ ប្រសិនបើមានជម្ងឺខួរក្បាលហើយនោះ​ គួរប្រតិបត្តិខ្លួនឱ្យដូចកាលពីមិនទាន់មាន ហើយទទួលទានថ្នាំ បញ្ចុះខ្លាញ់ ក្រុមថ្នាំប្រភេទ ស្តេទិន (Statin) ។

        ៤. បារី  អ្នកដែលមិនធ្លាប់ជក់បារី ក៏មិនគួរជក់ អ្នកដែលចេះជក់បារី គួរបញ្ឈប់ គួរឈប់ជាបន្ទន់ ការឈប់បន្តិចម្តងៗ ច្រើនតែត្រឡប់មកជក់វិញ ។ អ្នកដែល​ឈប់ជក់បារីបាន ១ ឆ្នាំ ឱកាសហានិភ័យ ធ្លាក់ចុះ ៥០ % ហើយប្រសិនបើឈប់      
បាន ៥ ឆ្នាំ ឱកាសដែលកើតជម្ងឺនេះស្មើ និងអ្នកដែលមិនបានជក់បារី ។

        ៥. ជម្ងឺបេះដូងលោតខុសប្រក្រតី ត្រួតឃើញដោយវេជ្ជបណ្ឌិតតែប៉ុណ្ណោះ ជាដំបូងអាចដឹងបានដោយការចាប់ចង្វាក់ជីពចរ ថា ចង្វាក់បេះដូងដើរមិនទៀង
ទាត់ បញ្ជាក់បន្ថែមបានដោយការត្រួតចង្វាក់បេះដូង ។ ប្រសិនបើមានភាវៈ

នេះរួមជាមួយអាយុលើសពី ៧៥ ឆ្នាំ  មានសម្ពាធឈាមខ្ពស់ បេះដូងមិនដំណើរការ ទឹកនោមផ្អែម គួរទទួលទានថ្នាំរំលាយឈាម ដើម្បីការពារមិនឱ្យឈាមកកនៅបេះដូង ។

        ៦. ស្រា ឬ ភេសជ្ជៈដែលមានជាតិអាល់កុល  ការទទួលទានស្រា ជាកត្តា

ហានិភ័យ នៃការធ្លាយសរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល ដូច្នេះគួរបញ្ឈប់ និងឈប់ការ
ទទួលទានស្រា ។

        ៧. កត្តាផ្សេងៗ ការគ្រប់គ្រងទម្ងន់ ការហាត់ប្រាណទៀងទាត់ យ៉ាងហោចណាស់កន្លះម៉ោង ក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយ ៤ ថ្ងៃ ក្នុងមួយសប្តាហ៍ នឹងជួយបន្ថយឱកាសហានិភ័យនៃការកើតជម្ងឺនេះបាន ។ មិនគួរនៅតែអង្គុយ                 ដេកៗ នោះទេ ។

សូមអរគុណប្រភព មន្ទីរពេទ្យផ្យាថៃ ២