ដើម្បីសុខភាពកូនរបស់លោកអ្នក ដោយវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺ

ដើម្បីសុខភាពកូនរបស់លោកអ្នក

ដោយវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺ

គ្រុនផ្តាសាយធំ ៤ អម្បូរ ២០២០

ជាពិសេសកុមារដែលមានអាយុចាប់តាំងពី ៦ ខែ-១៥ ឆ្នាំ ។

ការចាក់វ៉ាក់សាំងអាចកាត់បន្ថយបញ្ហាដូចជា ៖

- កាត់បន្ថយភាពធ្ងនធ្ងរនៃជំងឺ - កាត់បន្ថយការកើតជំងឺផ្តាសាយធំ

- កាត់បន្ថយការចំណាយពេលចូលទៅមន្ទីរពេទ្យ ក្នុងកំឡុងពេលដែលកើតជំងឺ COVID-19

#Vaccine #ចាក់វ៉ាក់សាំង #បង្ការជំងឺគ្រុនផ្តាសាយធំ

អ្នកណាខ្លះគួរចាក់វ៉ាក់សាំង ?

វ៉ាកសាំងបង្ការជំងឺគ្រុនផ្តាសាយធំ ប្រភេទថ្មី ២០២០ (Southern strain)

វ៉ាកសាំងបង្ការជំងឺគ្រុនផ្តាសាយធំ ប្រភេទថ្មី ២០២០ (Southern strain)

 

                ជំងឺផ្តាសាយធំ អាចឆ្លងរាលដាលគ្រប់ពេល ជាពិសេសក្នុងរដូវភ្លៀង
ចាប់ពីខែ មិថុនា ដល់ខែតុលា និងរដូវរងារចាប់តាំងពីខែមករា ដល់ខែមីនា
ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ។ តាមស្ថិតិរបស់គណៈកម្មការអភិវឌ្ឍការអង្កេតតាមដាន
ការឆ្លងមេរោគ(ប្រទេសថៃ) គឺចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ០១ ខែមករា ២០១៩ ដល់ថ្ងៃទី
០១​ ខែតុលា ២០១៩ ឃើញថាចំនួនអ្នកជំងឺផ្តាសាយធំខ្ពស់រហូតដល់ទៅ ២៨៥,១៤២ នាក់ និងបាត់បង់ជីវិតចំនួន ២១ នាក់ ។ការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺ

ផ្តាសាយធំដើម្បីបង្កើតប្រព័ន្ធការពារ ជាវិធីសាស្ត្រមួយជួយកាត់បន្ថយភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងបង្ការការឆ្លងរីករាលដាលនៃជំងឺផ្តាសាយធំក្នុងកំឡុងពេលដែលស្ថាន

ការណ៍នៃជំងឺកូវិដ ១៩ កំពុងតែរីករាលដាលនេះផងដែរ ។ 

ហេតុអ្វីយើងគួរចាក់វ៉ាក់សាំងផ្តាសាយធំរាល់ឆ្នាំ ?

ដោយសារតែការចាក់វ៉ាក់សាំងផ្តាសាយធំជាវិធីសាស្ត្របង្ការដែលល្អបំផុត

នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ដែលជាប្រភេទវ៉ាក់សាំងផ្តាសាយធំ ៤ អម្បូរ គឺ អម្បូរ A 

មាន២ ប្រភេទ និងអម្បូរ B មាន ២ ប្រភេទ ដែលធ្វើឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព

ក្នុងការបង្ការជំងឺបានយ៉ាងទូលំទូលាយឡើង ។ ប៉ុន្តែពីព្រោះតែមាន

ការផ្លាស់ប្តូរអម្បូរ វីរុសផ្តាសាយធំតាមរដូវកាលរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីបង្ការឱ្យមាន

ប្រសិទ្ធភាពនោះ យើងគួរចាក់វ៉ាក់សាំងជារៀងរាល់ឆ្នាំ ជាពិសេសក្នុងកំឡុងពេល “មុនរដូវភ្លៀង” ដែលជាពេលវេលាដែលមានការឆ្លងរីករាលដាលច្រើនបំផុត ។

វ៉ាក់សាំងបង្ការផ្តាសាយធំអម្បូរថ្មី ២០២០​មានភាពខុសគ្នាពីមុនយ៉ាងណាខ្លះ ?

សម្រាប់វ៉ាក់សាំងបង្ការផ្តាសាយធំអម្បូរថ្មី ២០២០ មានការផ្លាស់ប្តូរ ២ នៃ ៤ អម្បូរ ចេញពីNorthern Strain មកជា Southern Strain វិញម្តង ដែលមានភាពខុសគ្នាដូចខាងក្រោម ៖

អម្បូរ 2019-2020   Northern	អម្បូរ 2020  Southern
វីរុសប្រភេទ A អម្បូរ  Brisbane (H1N1)	វីរុសប្រភេទ A អម្បូរ Brisbane (H1N1)
វីរុសប្រភេទ A អម្បូរ Kansas (H3N2)	វីរុសប្រភេទ A អម្បូរ Kansas (H3N2)
វីរុសប្រភេទ B អម្បូរ Colorado	វីរុសប្រភេទ B អម្បូរ Washington
វីរុសប្រភេទ B អម្បូរ Phuket	វីរុសប្រភេទ B អម្បូរ Phuket

រោគសញ្ញាជំងឺ “គ្រុនផ្តាសាយធំ” 

រោគសញ្ញាការឆ្លងវីរុសផ្តាសាយធំច្រើនតែធ្ងន់ធ្ងរជាងជំងឺផ្តាសាយធម្មតា ដោយមានកំដៅខ្ពស់ 38-40 អង្សាសេ  ឈឺក្បាល ឈឺតាមខ្លួនប្រាណ ជួនកាលមានក្តៅរងាររួមផងដែរ ព្រមទាំងមានអាការៈឈឺក ក្អក កណ្តាស 

ហៀរសំបោ មានស្លេស្ម៍ ។ 

នរណាខ្លះ......ដែលត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយធំ ?

វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយធំ អាចត្រូវចាក់សម្រាប់កុមារដែលមានអាយុ ៦ ខែឡើងទៅរហូតដល់មនុស្សពេញវ័យ ជាពិសេសអ្នកដែលមានហានិភ័យឆ្លងមេរោគ

ខ្ពស់មានដូចជា៖ កុមារដែលមានអាយុតិចជាង ៥ ឆ្នាំ មនុស្សចាស់ដែលមានអាយុ

លើសពី ៦៥ ឆ្នាំ ឡើងទៅ ស្ត្រីមានគភ៌ អ្នកដែលមានបញ្ហាសុខភាពប្រចាំខ្លួនមាន

ដូចជា ជំងឺបេះដូង ជំងឺសួត រោគថ្លើម ជំងឺក្រលៀន ឬមានបញ្ហាខ្សោយប្រព័ន្ធការពារ

ជាដើម ។ បុគ្គលដែលត្រូវ “ហាម” ចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយធំ មានដូចជា ទារកនិងកុមារដែលមានអាយុតិចជាង ៦ ខែ និងអ្នកដែលមានប្រវត្តិអាល់ឡ័រហ្ស៊ីទៅ

នឹងវ៉ាក់សាំងខ្លាំងខ្លា ឬអាល់ឡ័រហ្ស៊ីស៊ុត (ជាទូទៅអ្នកដែលមានអាល់ឡ័រហ្ស៊ី

ទៅនឹងស៊ុត អាចទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងបាន តែត្រូវពិគ្រោះជាមួយ

គ្រូពេទ្យជាមុនសិន) ។

សូមអរគុណមន្ទីរពេទ្យផ្យាថៃ ២

បង្កាផ្តាសាយធំ និងការរលាកសួតសម្រាប់មនុស្សពេញវ័យ និងមនុស្សចាស់

ការបង្កាជំងឺផ្តាសាយធំ និង ជំងឺរលាកសួតសម្រាប់មនុស្សពេញវ័យ
និងវ័យចំណាស់

ជំងឺផ្តាសាយធំ 

ជំងឺផ្តាសាយធំ​(Influenza, Flu) បង្កឡើងដោយវីរុស Influenza​  Virusដែលជាមេរោគមួយងាយស្រួលក្នុងការឆ្លងដោយការ​ ក្អក ក្រដាស់ដាក់គ្នា ចូលដោយការដកដង្ហើម ភាគច្រើនអាការ:មិនធ្ងន់ធ្ងរ​ ច្រើនតែបាត់ទៅវិញដោយខ្លួនឯងក្នុងរយ:ពេល 5-7​ ថ្ងៃ ។ តែប្រសិនបើអ្នកមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ អាចមានការជ្រៀតជ្រែកដោយជំងឺ
ផ្សេងៗ បានដូចជា៖ រលាកសួត ជាដើម ។  ក្រៅពីនេះ មេរោគផ្តាសាយធំមានការផ្លាស់ប្តូរ ទើបធ្វើឲ្យមានការរាតត្បាតជា
រាងរាល់ឆ្នាំ ដោយសារភាពសាំរបស់មនុស្សគ្របដន្តប់ដល់មេរោគ
គ្រប់ប្រភេទ ទើបមានការណែនាំឲ្យមានការបង្កាដោយ
ការចាក់វ៉ាក់សាំងរាងរាល់ឆ្នាំ។

ជំងឺរលាកសួត

ជំងឹរលាកសួត​ ( Pneumonia ) ឬជំងឹហើមសួត ជាជំងឹមួយក្នុង
ប្រព័ន្ធដកដង្ហើម ដូចគ្នាជាមួយជំងឹផ្តាសាយធំ ដែលបង្កឡើងពីការឆ្លងមេរោគតាមប្រព័ន្ធដកដង្ហើមផ្នែកខាងក្រោម ដោយបង្កឡើងពីការឆ្លងបាក់តេរី វីរុស តែអ្វីដេលប្រទះឃើញញឹកញាប់ នោះគឺភាគច្រើនបង្កឡើងដោយបាក់តេរី Streptococcus pneumonia  ជាកំរឹរធ្ងន់ធ្ងរនិងមានលក្ខណៈផ្សេងៗគ្នា ។ អ្នកជំងឺខ្លះអាចឆ្លងមេរោគយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ

ដូចជាមានឆ្លងមេរោគតាម
សរសៃឈាម រលាកស្រោមខួរក្បាល ធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺត្រូវចូលសម្រាកព្យាបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ហើយនឹងអាចដល់មានការបាត់បង់ជីវិតផងដែរ។

 

ជំងឺរលាកសួតដែលបង្កឡើយដោយផ្តាសាយធំ

·       ↪ ជំងឺផ្តាសាយធំ​ជាមូលហេតុសំខាន់នៃជំងឺរលាកសួត ដែលជួបជាញឹកញាប់ គឺទៅលើកុមារ មនុស្សវ័យចំណាស់ ស្ត្រីមានគភ៌និងអ្នកមានជំងឺប្រចាំកាយរ៉ាំរ៉ៃដោយឡែក អ្នកមានជំងឺរួមច្រើនប្រភេទធ្វើឲ្យមានហានិភ័យខ្ពស់នៃការកើតជំងឺរលាក
សួតបន្ថែមទៀតបាន។

·       ↪ ជមងឺរលាកសួតដែលកើតចេញពីបាក់តេរី តែងតែកើតឡើងមានក្រោយជំងឺផ្តាសាយធំ ជាធម្មតានឹងចាប់ផ្តើមមានរោគសញ្ញាក្រោយពីមានជំងឺផ្តាសាយធំ​ ១-២​ សប្តាហ៍ ដោយមានអាការៈ រងា​ញ័រ ក្អួត មានស្លេះ ពិបាកដកដង្ហើម ក្រៅពីនេះអាចបណ្តាលគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតផងដែរ។

ពត៌មានវ៉ាក់សាំងបង្កាជំងឺផ្តាសាយធំ​ និងជំងឺរលាកសួត

*​  វ៉ាក់សាំងបង្កាជំងឺផ្តាសាយធំ​

              ➺ បង្កាជំងឺផ្តាសាយធំ

              ➺ បន្ថយអាការៈធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺ

             ➺ បង្កាជំងឺជ្រៀតជ្រែក

➽  គួរចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការាល់ឆ្នាំ

អ្នកណាខ្លះដែលគួរទទួលវ៉ាក់សាំងផ្តាសាយធំ ?

➤       មនុស្សអាយុ ៦៥ ឆ្នាំឡើងទៅ

➤     ស្ត្រីមានគភ៌

➤    ទារកអាយុ ៦​ ខែទៅ​ ២ ឆ្នាំ

                        ➤អ្នកមានជំងឹរ៉ាំរ៉ៃ ដូចជា៖ ជំងឺបេះដូង  ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺហឺត ជំងឺខ្សោយតម្រងនោម
និងមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំខ្សោយ ។

វ៉ាក់សាំងបង្កាជំងឺរលាកសួត

វ៉ាក់សាំងពីរប្រភេទដែលនិយមប្រើជាទូទៅ 

១. ​ Pneumonia Polysaccharide Vaccine

២. ​ Pneumonia Conjugate Vaccine

ដោយ ៦៨-៧៨ភាគរយ​​ គឺ គ្របដណ្តប់ដល់ប្រភេទឆ្លងមេរោគ
Pneumococcus និងរលាកសួតប្រភេទធ្ងន់ធ្ងរបាន ។

វ៉ាក់សាំងផ្តាសាយធំ និងវ៉ាក់សាំងរលាកសួតអាចចាក់ព្រមគ្នាបាន

ឯកសារយោង៖ការណែនាំចាក់វ៉ាក់សាំងបង្កាជំងឺសម្រាប់មនុស្សធំនិងវ័យចំណាស់
 ( Recommend Adult and Elderly Immunization Schedule )​ សមាគមផ្នែកការឆ្លងមេរោគនៃប្រទេសថៃ ព.​​ស. ២៥៦១

ការបង្កាផ្តាសាយធំ និងជំងឺរលាកសួត

ការបង្កាជំងឺផ្តាសាយធំ និង ជំងឺរលាកសួតសម្រាប់មនុស្សពេញវ័យ
និងវ័យចំណាស់

ជំងឺផ្តាសាយធំ 

ជំងឺផ្តាសាយធំ​(Influenza, Flu) បង្កឡើងដោយវីរុស Influenza​  Virusដែលជាមេរោគមួយងាយស្រួលក្នុងការឆ្លងដោយការ​ ក្អក ក្រដាស់ដាក់គ្នា ចូលដោយការដកដង្ហើម ភាគច្រើនអាការ:មិនធ្ងន់ធ្ងរ​ ច្រើនតែបាត់ទៅវិញដោយខ្លួនឯងក្នុងរយ:ពេល 5-7​ ថ្ងៃ ។ តែប្រសិនបើអ្នកមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ អាចមានការជ្រៀតជ្រែកដោយជំងឺ
ផ្សេងៗ បានដូចជា៖ រលាកសួត ជាដើម ។  ក្រៅពីនេះ មេរោគផ្តាសាយធំមានការផ្លាស់ប្តូរ ទើបធ្វើឲ្យមានការរាតត្បាតជា
រាងរាល់ឆ្នាំ ដោយសារភាពសាំរបស់មនុស្សគ្របដន្តប់ដល់មេរោគ
គ្រប់ប្រភេទ ទើបមានការណែនាំឲ្យមានការបង្កាដោយ
ការចាក់វ៉ាក់សាំងរាងរាល់ឆ្នាំ។

ជំងឺរលាកសួត

ជំងឹរលាកសួត​ ( Pneumonia ) ឬជំងឹហើមសួត ជាជំងឹមួយក្នុង
ប្រព័ន្ធដកដង្ហើម ដូចគ្នាជាមួយជំងឹផ្តាសាយធំ ដែលបង្កឡើងពីការឆ្លងមេរោគតាមប្រព័ន្ធដកដង្ហើមផ្នែកខាងក្រោម ដោយបង្កឡើងពីការឆ្លងបាក់តេរី វីរុស តែអ្វីដេលប្រទះឃើញញឹកញាប់ នោះគឺភាគច្រើនបង្កឡើងដោយបាក់តេរី Streptococcus pneumonia  ជាកំរឹរធ្ងន់ធ្ងរនិងមានលក្ខណៈផ្សេងៗគ្នា ។ អ្នកជំងឺខ្លះអាចឆ្លងមេរោគយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ

ដូចជាមានឆ្លងមេរោគតាម
សរសៃឈាម រលាកស្រោមខួរក្បាល ធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺត្រូវចូលសម្រាកព្យាបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ហើយនឹងអាចដល់មានការបាត់បង់ជីវិតផងដែរ។

 

ជំងឺរលាកសួតដែលបង្កឡើយដោយផ្តាសាយធំ

·       ↪ ជំងឺផ្តាសាយធំ​ជាមូលហេតុសំខាន់នៃជំងឺរលាកសួត ដែលជួបជាញឹកញាប់ គឺទៅលើកុមារ មនុស្សវ័យចំណាស់ ស្ត្រីមានគភ៌និងអ្នកមានជំងឺប្រចាំកាយរ៉ាំរ៉ៃដោយឡែក អ្នកមានជំងឺរួមច្រើនប្រភេទធ្វើឲ្យមានហានិភ័យខ្ពស់នៃការកើតជំងឺរលាក
សួតបន្ថែមទៀតបាន។

·       ↪ ជមងឺរលាកសួតដែលកើតចេញពីបាក់តេរី តែងតែកើតឡើងមានក្រោយជំងឺផ្តាសាយធំ ជាធម្មតានឹងចាប់ផ្តើមមានរោគសញ្ញាក្រោយពីមានជំងឺផ្តាសាយធំ​ ១-២​ សប្តាហ៍ ដោយមានអាការៈ រងា​ញ័រ ក្អួត មានស្លេះ ពិបាកដកដង្ហើម ក្រៅពីនេះអាចបណ្តាលគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតផងដែរ។

ពត៌មានវ៉ាក់សាំងបង្កាជំងឺផ្តាសាយធំ​ និងជំងឺរលាកសួត

*​  វ៉ាក់សាំងបង្កាជំងឺផ្តាសាយធំ​

              ➺ បង្កាជំងឺផ្តាសាយធំ

              ➺ បន្ថយអាការៈធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺ

             ➺ បង្កាជំងឺជ្រៀតជ្រែក

➽  គួរចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការាល់ឆ្នាំ

អ្នកណាខ្លះដែលគួរទទួលវ៉ាក់សាំងផ្តាសាយធំ ?

➤       មនុស្សអាយុ ៦៥ ឆ្នាំឡើងទៅ

➤     ស្ត្រីមានគភ៌

➤    ទារកអាយុ ៦​ ខែទៅ​ ២ ឆ្នាំ

                        ➤អ្នកមានជំងឹរ៉ាំរ៉ៃ ដូចជា៖ ជំងឺបេះដូង  ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺហឺត ជំងឺខ្សោយតម្រងនោម
និងមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំខ្សោយ ។

វ៉ាក់សាំងបង្កាជំងឺរលាកសួត

វ៉ាក់សាំងពីរប្រភេទដែលនិយមប្រើជាទូទៅ 

១. ​ Pneumonia Polysaccharide Vaccine

២. ​ Pneumonia Conjugate Vaccine

ដោយ ៦៨-៧៨ភាគរយ​​ គឺ គ្របដណ្តប់ដល់ប្រភេទឆ្លងមេរោគ
Pneumococcus និងរលាកសួតប្រភេទធ្ងន់ធ្ងរបាន ។

វ៉ាក់សាំងផ្តាសាយធំ និងវ៉ាក់សាំងរលាកសួតអាចចាក់ព្រមគ្នាបាន

ឯកសារយោង៖ការណែនាំចាក់វ៉ាក់សាំងបង្កាជំងឺសម្រាប់មនុស្សធំនិងវ័យចំណាស់
 ( Recommend Adult and Elderly Immunization Schedule )​ សមាគមផ្នែកការឆ្លងមេរោគនៃប្រទេសថៃ ព.​​ស. ២៥៦១