Showing posts with label ជំងឺ. Show all posts
Showing posts with label ជំងឺ. Show all posts

Friday, June 17, 2022

ជំងឺពិការខួរក្បាល ជាភាវៈខុសប្រក្រតីសម្រាប់អ្នកជំងឺកុមារ....ដែលអាចព្យាបាលបាន !!!

បញ្ហាពិការខួរក្បាល....អាចព្យាបាលបាន !!!

 


ជំងឺពិការខួរក្បាល ជាភាវៈខុសប្រក្រតីសម្រាប់អ្នកជំងឺកុមារ....ដែលអាចព្យាបាលបាន !!!

ខួរក្បាលពិការ (cerebral palsy) ដែលនិយមហៅថា CP ដែលជាប្រភេទរោគសញ្ញាកើតចេញពីការគ្រោះថ្នាក់រ៉ាំរ៉ៃក្នុងខួរក្បាលដែលនៅ
មិនបានមានការវិវឌ្ឍពេញទំហឹង បង្កឱ្យមានភាពខុសប្រក្រតី នៃការធ្វើចលនា ។ 

ដោយបច្ចុប្បន្ន ជួបប្រទះអ្នកជំងឺពិការខួរក្បាលកាន់តែច្រើនឡើង ដោយសារតែភាព      ទាន់សម័យ និងសក្តានុពល ព្រមទាំងបច្ចេកវិទ្យា នៃការព្យាបាលកាន់តែទំនើបនោះ
បានធ្វើឱ្យទារកដែលកើតមុនកំណត់ ទម្ងន់តិច ដែលជាក្រុមដែលមានហានិភ័យ មានអត្រាការបាត់បង់ជីវិតធ្លាក់ចុះជាគំហុក ។ 

មូលហេតុនៃជំងឺពិការខួរក្បាល

ការគ្រោះថ្នាក់ខួរក្បាលអាចកើតឡើងក្នុងកំឡុងពេលមុនកូនកើត កំឡុងពេលកើត និងក្រោយពេលកូនកើត ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ១ ភាគ ៣ នៃកុមារដែលមាន
ជំងឺពិការខួរក្បាលនោះអាចមិនជួបប្រទះមូលហេតុដែលពិតប្រាកដ ។ 

១. ក្នុងកំឡុងពេលមុនកូនកើត 

អាចកើតចេញពីភាពខុសប្រក្រតី នៃខួរក្បាលទារកក្នុងផ្ទៃ ការឆ្លងមេរោគក្នុងកំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ដូចជា កញ្ច្រិល ឬវីរុសផ្សេងៗ ឬមានមេរោគជ្រៀតជ្រេកផ្សេងៗ មានបញ្ហាប្រព័ន្ធសរសៃឈាម បញ្ហា
មេតាប៊ូលិក ឬមាតាទទួលសារធាតុពុលផ្សេងៗ ជាដើម ។ 

២. ក្នុងកំឡុងពេលសម្រាលកូន

អាចកើតចេញពីការពិបាកសម្រាលកូន សុករុំក មានចេញឈាម កង្វះ
អ៊ុកស៊ីសែន សម្រាលមុនកំណត់ កង្វះទម្ងន់ ឆ្លងមេរោគ ខ្លួនឡើងលឿង
ជាតិស្កចុះ ខួរក្បាលទទួលគ្រោះថ្នាក់ ឬមានឈាមចេញក្នុងខួរក្បាលក្នុង
ខណៈពេលកើត ជាដើម ។

៣. ក្រោយពេលសម្រាលកូន 

  • មានការរីកលួតលាស់យឺត
  •  មានការស្វិតសាច់ដុំជាពិសេសសាច់ដុំដៃជើង បង្កឱ្យមានការពិបាកចាប់
    យកអីវ៉ាន់ ពិបាកដើរ អ្នកខ្លះប្រឹងខ្លាំងធ្វើឱ្យមានការឈឺចាប់ មានឆ្អឹងខុស
    ប្រក្រតី អាចធ្វើឱ្យសន្លាក់ខុសប្រក្រតីបាន ។ 
     
  • សាច់ដុំចុះខ្សោយ ធ្វើឱ្យមានការពិបាកឈរ ដើរ ឬអង្គុយបាន ។ 
  • ការបឺត លេប ឬផឹកទឹកដោះ ធ្វើដោយមិនមានប្រសិទ្ធភាព ទំពារអាហារ
    មិនបាន ហើយងាយឈ្លក់អាហារ ។​
     
  • ភាពខុសប្រក្រតីផ្សេងៗ មានដូចជា សតិបញ្ញាខុសប្រក្រតី សមត្ថភាពក្នុងការរៀនសូត្រទាបជាងធម្មតា បញ្ហាព្រឹត្តិកម្ម ឬអារម្មណ៍ ដូចជា បាក់ទឹកចិត្ត ឬមានអាការៈប្រកាច់ រួមផងដែរ ។

វិធីសាស្ត្រព្យាបាល 

ការថែទាំការព្យាបាលកុមារដែលមានបញ្ហាពិការខួរក្បាល ចាំបាច់
ត្រូវមានការសហការពីកុមារ ក្រុមគ្រួសារ និងក្រុមគ្រូពេទ្យព្យាបាល ដោយមានការព្យាបាលដែលសមស្របតាំងពីទារក ដែលធ្វើឱ្យទារកមានការអភិវឌ្ឍកាន់តែប្រសើរជាងការព្យាបាលនៅពេលកុមារ
ធំឡើងហើយ ។ ការព្យាបាលនោះ គឺអាស្រ័យប្រភេទនៃជំងឺ និងការធ្ងន់ធ្ងរនៃ
ជំងឺ ផងដែរ ។ 

ការថែទាំការព្យាបាលអ្នកជំងឺកុមារដែលមានខួរក្បាលពិការនោះ ត្រូវមាន
ការរួមសហការពីក្រុមវិជ្ជាជីវៈ ដែលប្រកបដោយ វេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែកកុមារ គ្រូពេទ្យផ្នែកការអភិវឌ្ឍ ការរីកលួតលាស់ គ្រូពេទ្យកុមារផ្នែកខួរក្បាល សល្យពេទ្យផ្នែកខួរក្បាល សល្យពេទ្យផ្នេកឆ្អឹងនិងសន្លាក់ ពេទ្យផ្នែកស្តា​     កាយនីតិសម្បទា ជាដើម ។ 

វិធីសាស្រ្តការព្យាបាលជារួមមានដូចជា ៖ 

  • ការធ្វើចលនា ដែលធ្វើឱ្យមានការធ្វើចលនាដូចប្រក្រតី និងបង្កាភាវៈជ្រៀតជ្រេកដែលអាចកើតឡើងបាន ។  
  • ការធ្វើកាយសម្បទា ដើម្បីបន្ថែមការប្រើសាច់ដុំ ហ្វឹកការលេប បឺត ជំនាញការធ្វើកិច្ចកម្មប្រចាំថ្ងៃ ជាដើម ។ 
  •  ការព្យាបាលដោយថ្នាំ ដើម្បីកាត់បន្ថយអាការៈសាច់ដុំរឹង 
  • ការព្យាបាលដោយការវះកាត់ 
  •  ការព្យាបាលផ្សេងៗ ដូចជា ការកែខៃបញ្ហាភ្នែក និងការស្តាប់ ការព្យាបាល
    ការប្រកាច់ និងការព្យាបាលដោយកត្តាផ្លូវចិត្តជាដើម ។ 


ដូច្នេះហើយ ប្រសិនបើមាតាបិតាមានទារកដែលមានភាពខុសប្រក្រតីខាងដើមនោះ
គួរប្រញាប់យកកូនរបស់លោកអ្នកមិនពិនិត្យឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីទទួលបាន
ការវិនិច្ឆ័យដែលត្រឹមត្រូវ និងការព្យាបាលដែលសមស្របតទៅ ។ 

ប្រឹក្សាបញ្ហាសុខភាព
ឬការមកព្យាបាលបន្តនៅប្រទេសថៃ 
អាចទាក់ទងបានតាមរយៈតេឡេក្រាម +66946259619
អ៊ីមែល rathaneou@gmail.com 

សូមអរគុណមន្ទីរពេទ្យផ្យាថៃ ២ 
 

Wednesday, February 26, 2020

ជាតិស្ករក្នុងឈាមឡើងលើសកម្រិតធម្មតា Hyperglycemia

ជាតិស្ករក្នុងឈាមឡើងលើសកម្រិតធម្មតា  Hyperglycemia




រោគសញ្ញាដែលជួបប្រទះញឹកញាប់


- ស្រេចទឹកញឹកញាប់ នោមញឹកនិងច្រើនខុសប្រក្រតី ជាពិសេសពេលយប់ ។
- ហត់នឿយ ឆាប់ហត់ ស្រកទម្ងន់
- ភ្នែកស្រវាំង
- សោកសៅ ជួនកាលអាចបាត់បង់ស្មារតី ឬអាចមានញាក់នៅកន្លែងខ្លះ ។ 

តើជួយខ្លួនឯងដោយរបៀបណា ?.... ពេលជាតិស្ករឡើងខ្ពស់
  

- ទទួលទានទឹកឱ្យបានច្រើន
- បើមានប្រដាប់ជោះឈាមនៅនឹងចុងដៃនៅផ្ទះ  គួរជោះឈាមឆែកកម្រិតជាតិស្ករថាខ្ពស់ប៉ុណ្ណា
- បើមិនប្រាកដក្នុងចិត្តនោះទេមិនគួរផ្លាស់ប្តូរថ្នាំដោយខ្លួនឯង 
 ទោះបីជាថ្នាំចាក់ឬថ្នាំលេប គួរពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យជាមុនសិន ។
- ប្រសិនបើមានរោគសញ្ញាខ្លាំងជាងនេះ គួរមកមន្ទីរពេទ្យដើម្បីទទួលការព្យាបាលបានទាន់ពេល។
  
ប្រការគួរអនុវត្តិពេលកម្រិតជាតិស្ករខ្ពស់ជាងធម្មតា 

១. គ្រប់គ្រងអាហារនិងហាត់ប្រាណឱ្យបានទៀងទាត់ ញ៉ាំថ្នាំ និងថាក់ថ្នាំ
តាមវេជ្ជបញ្ជាយ៉ាងហ្មត់ចត់ 

២. ជោះឈាមមើលកម្រិតជាតិស្ករឱ្យបានទៀងទាត់ ជាពិសេសពេលមាន
ភាពខុសប្រក្រតី ហាមឈប់ចាក់អាំងសូលីន ឬឈប់ញ៉ាំថ្នាំដោយខ្លួនឯង ។ 

៣. មកជួបពេទ្យតាមការណាត់ ដើម្បីព្យាបាលឱ្យបានជាប់ជានិច្ច ។

សូមអរគុណ !!!
 

កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមទាប Hypoglycemia

 កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមទាប  Hypoglycemia 


រោគសញ្ញាដែលជួបប្រទះញឹកញាប់

⃗ មានញើសចេញច្រើន ត្រជាក់ខ្លួន ញ័រដើមទ្រូង បេះដូងដើរញាប់និងលឿន
ឃ្លានខ្លាំង ញ័រដៃ អារម្មណ៍ឆាប់មួរម៉ៅ
ឈឺក្បាល ងងិតមុខ ភ្នែកស្រវាំង បើអាការៈខ្លាំងអាចបាត់បង់ស្មារតី ឬប្រកាច់
បើកើតពេលយប់ អាចមានអាការៈឈឺក្បាល ធីងធោង មានញើសពេលគេងលក់
  
សុបិន្តអាក្រក់   នៅពេលភ្ញាក់មកអាចសង្កេតឃើញថាមានភួយសើមដោយញើស
 
មូលហេតុ



ទទួលទានអាហារបានតិចជាងធម្មតា ដែលបណ្តាលដោយមូលហេតុ
   ច្រើនយ៉ាង ដូចជា ក្អួត ចង្អោរ ទទួលទានអាហារមិនទៀងពេល ។

ចាក់ថ្នាំអាំងសូលីនច្រើនហួសកម្រិត
ទទួលទានថ្នាំបញ្ចុះជាតិស្ករច្រើនពេក ឬទទួលទានថ្នាំហើយមិនញ៉ាំបាយ
   ឬហួសម៉ោងបាយយូរពេក ។

ហាត់ប្រាណហួសកម្រិត ឬធ្វើការធ្ងន់ជាងប្រក្រតី
មានជំងឺណាមួយ ដែលធ្វើឱ្យទទួលទានអាហារបានតិចជាងធម្មតា ។
ទទួលទានស្រា ដោយមិនបានទទួលទានបាយ ។ 

ប្រការគួរអនុវត្តិ

គួរពិនិត្យជាតិស្ករក្នុងឈាម
បើអាការៈមិនច្រើន ហើយកើតពេលមុនអាហារគួរប្រញាប់ញ៉ាំអាហារភ្លាមៗ
     ឬគួរប្រញាប់ទទួល ទានអាហារសម្រន់ដូចជា ៖ នំបុ័ង ទឹកដោះគោ ផ្លែឈើ ជាដើម ។

បើមានអាការៈខ្លាំង ប៉ុន្តែនៅដឹងខ្លួន គួរញ៉ាំទឹកផ្អែមៗ ១/-១ កែវ អាការៈនឹងប្រសើរ
     ឡើង
​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​ ក្នុងកំឡុងពេល ៥-១០នាទី រួចហើយគួរប្រញាប់ទទួលទានអាហារប្រភេទម្សៅ ។
     ប៉ុន្តែប្រសិនបើ សង្កេតអាការៈខ្លួនឯងហើយនៅមិនប្រសើរឡើង អាចញ៉ាំទឹកផ្អែមមួយកែវថែំទៀត ។

បើអាការធ្ងន់ធ្ងររហូតដល់បាត់បង់ស្មារតី មិនដឹងខ្លួន ហាម ឱ្យកូនបី ឬញ៉ាំទឹកផ្អែម ព្រោះអាចធ្វើ
     ឱ្យឈ្លក់ គួរប្រញាប់មកមន្ទីរពេទ្យ ឬគ្លីនិកដែលនៅជិតបំផុត ហើយប្រាប់ពេទ្យ
     ថាកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម ។

សូមអរគុណ !!!

ជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក (GLAUCOMA)

ជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក  (GLAUCOMA)
ជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក គឺជាជំងឺភ្នែកម្យ៉ាងមិនមែនជាជំងឺឆ្លងនោះទេប៉ុន្តែមានគ្រោះថ្នាក់អាច
ធ្វើឱ្យភ្នែកបាត់បង់គំហើញបាន ។ អ្នកជំងឺភាគច្រើនមិនដឹងថាខ្លួនឯងកើតជំងឺនេះទេ ជាពិសេសក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនៃជំងឺ នេះ​ប៉ុន្តែនៅពេលដែលបានដឹងច្រើនតែបាត់បង់
គំហើញច្រើនទៅហើយ ។ ដូច្នេះហើយ ជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកអាចកើតឡើងចំពោះភ្នែក
ទាំងសងខាង ដែលបណ្តាលមកពីភាពខុសប្រក្រតីនៃសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកដែលតែង
កើនឡើងបន្តិចម្តងៗ រហូតដល់ទៅបំផ្លាញ់សរសៃបាតភ្នែក ហើយនឹងបាត់បង់
គំហើញនៅទីបំផុត​ ។ ហើយមូលហេតុមួយចំនួនក៏បណ្តាលមកពីតំណពួជផងដែរ ។ ជំងឺទឹកដក់ភ្នែកដែលជួបប្រទះជាញឹកញាប់ ច្រើនតែជាប្រភេទទឹកដក់ភ្នែកបែបមុំបើក
 (Primary open-angle glaucoma) ។
មូលហេតុដែលកើតជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក
                ភាពខុសប្រក្រតីនៃសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែក ជាមូលហេតុចម្បងដែលបណ្តាលឱ្យមាន
ជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក ។ ភ្នែករបស់មនុស្សមានសរីរាង្គមួយដែលហៅថា ផ្នែកថតខាងមុខ 
Anterior chamber ដែលស្ថិតនៅចន្លោះប្រស្រីភ្នែកនិងខូនា ។ នៅក្នុងនោះមានផ្ទុក
សារធាតុរាវម្យ៉ាង ឈ្មោះ Aqueous humor ។ សារធាតុរាវនេះ មានតួនាទីនាំយក
អុកស៊ីសែននិងអាហារទៅចិញ្ចឹមពាសពេញបរិវេណនៃជាលិកា ។ ហើយអត្រាការសាង
សារធាតុរាវនេះមានតុល្យភាពគ្នាទៅអត្រាការហូរចេញទៅក្រៅ ដូច្នេះហើយវាធ្វើឱ្យសម្ពាធទឹក
ក្នុងភ្នែកមានសភាពធម្មតា ។                  
ប៉ុន្តែចំពោះអ្នកដែលកើតជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក ទឹកដែលហូរចេញពីខូនា តាមថតខាង
មុននៃខូនាមានកម្រិតតិចទៅៗទើបមានការស្ទះសារធាតុរាវក្នុងកែវភ្នែករហូតធ្វើឱ្យសម្ពាធ
ក្នុងភ្នែកកាន់តែកើនឡើងជាលំដាប់ ។ បើសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកកាន់តែឡើងទៅៗជាប់ជានិច្ច
អស់រយៈពេលយូរ សម្ពាធទឹកក្នុងកែវភ្នែកនេះនឹងទៅស្កត់សរសៃប្រសាទភ្នែក ធ្វើឱ្យឈាមទៅ
ចិញ្ចឹមសរសៃប្រសាទមិនគ្រប់គ្រាន់ បណ្តាលឱ្យសរសៃប្រសាទភ្នែកខូចស្វិតស្នូលនៃសរសៃ
ប្រសាទភ្នែកត្រូវបំផ្លាញអស់ដូច្នេះហើយភ្នែកចាប់ផ្តើមស្រវាំងនឹងឈានទៅដល់ការបាត់បង់
គំហើញទាំងស្រុងនៅទីបំផុត ។                                                                                                             

        
ហេតុដូច្នេះហើយ ភ្នែកមានសភាពរឹងដូចដុំថ្ម ដែលបណ្តាលមកពីសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែក
ដែលខ្ពស់ឡើង ខាងផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រឱ្យឈ្មោះថា “ទឹកដក់ក្នុងភ្នែក” ។
កត្តាដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក  
- អ្នកដែលមានអាយុចាប់ពី ៦០ ឆ្នាំឡើងទៅ ប៉ុន្តែអាចជួបប្រទះឃើញចំពោះអ្នកដែល
មានអាយុតិចជាងនេះ (ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ទឹកដក់ក្នុងភ្នែកកើតចេញពីមូលហេតុច្រើនយ៉ាង
រួមគ្នា មិនមែនគ្រាន់តែអាយុប៉ុណ្ណោះនោះទេ) ។
- ប្រវត្តិគ្រួសារធ្លាប់មានទឹកដក់ក្នុងភ្នែកនឹងទទួលបានទម្រង់ភ្នែកដែលប្រឈមនឹងការកើត
ទឹកដក់ក្នុងភ្នែក
- អ្នកដែលមានម៉្ញូបខ្ពស់ ឃើញថាមានទំហំកែវភ្នែកធំ បាតភ្នែកស្តើង ងាយប្រឈមទៅនឹង
សម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកទៅសង្កត់ប្រសាទភ្នែក បណ្តាលឱ្យងាយខូចលឿនជាងដែលមានខ្សែភ្នែកធម្មតា ។
           
-  អ្នកដែលមានអ៊ីពែមេត្រូបខ្ពស់ ឃើញថាមានទំហំកែវភ្នែកតូច មានថតខាងមុខរាក់និងមុំចង្អៀត បណ្តាលឱ្យមានឱកាសប្រឈមនឹងការកើតទឹកដក់ក្នុងភ្នែកបានងាយជាងមនុស្សដែលមានភ្នែកធម្មតា ។
-  អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកដែលមានភាពខុសប្រក្រតីនៃប្រព័ន្ធចរន្តឈាម ដូចជា ជំងឺបេះដូង លើសសម្ពាធឈាម ត្បៀតសរសៃឈាម ឃើញថាងាយប្រឈមនឹងការកើតជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកជាងមនុស្សដែលមានសុខភាពល្អ ។
-  មនុស្សសម្បុរលឿង សណ្តែកបាយ និងជនជាតិស្បែកខ្មៅ ដែលមានអាយុចាប់ពី ៤០​ ឆ្នាំ
ឡើងទៅ ប្រឈមនឹងការកើតទឹកដក់ក្នុងភ្នែកដល់ទៅ ៥ ដងនៃជនជាតិស្បែកស មានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរនិងឱកាសបាត់បង់គំហើញច្រើនជាងជនជាតិស្បែកសដល់ទៅ ៤ ដង ហើយក្នុងកំឡុងពេលអាយុ ៤៥
- ៦៤ ឆ្នាំ​ជនជាតិស្បែកខ្មៅដែលកើតទឹកដក់ក្នុងភ្នែក នឹងប្រឈមនឹងការបាត់បង់គំហើញច្រើនជាងជនជាតិស្បែកសដល់ទៅ ១៥ ដង ។  
-          អ្នកដែលមានការប៉ះទង្គិចភ្នែក
-  អ្នកដែលមានបញ្ហាទាក់ទងនឹងទម្រង់របស់កែវភ្នែក ដូចជា កែវភ្នែកតូច ឬមានភាពខុសប្រក្រតី
ខាងខ្សែភ្នែកផ្សេងៗ ។
ប្រភេទនៃជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក
១. ទឹកដក់ក្នុងភ្នែកប្រភេទ
                ១.១ ប្រភេទមុំបើក (Primary open-angle glaucoma)  ប្រភេទនេះជាជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកដែលជួបប្រទះជាញឹកញប់ ចែកចេញជា ២ ប្រភេទ គឺ ប្រភេទដែលមានសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកខ្ពស់ និងប្រភេទដែលមានសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកធម្មតា ។
ជំងឺទឹកដក់ ក្នុងភ្នែកទាំង ២ ប្រភេទនេះ មិនមានការឈឺភ្នែក ឬភ្នែកក្រហមនោះឡើយ ។ អ្នកជំងឺភាគច្រើនមិនដឹងថាខ្លួនកើតជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកនោះទេ ។ ប៉ុន្តែភ្នែកនឹងបាត់បង់គំហើញ
បន្តិចម្តងៗ អាចសង្កេតឃើញការផ្លាស់ប្តូរក្នុងរយៈពេលយូររាប់ខែ ឬរាប់ឆ្នាំក៏មាន ។ ប្រសិនបើមិនបានទទួលការព្យាបាលយ៉ាងទាន់ពេលនោះទេ​​ នឹងបណ្តាលឱ្យភ្នែកងងិតបាននៅ
ទីបំផុត ។ ប៉ុន្តែបើបានទទួលការព្យាបាលយ៉ាងត្រឹមត្រូវនិងឆាប់រហ័សនោះ នឹងអាចព្យាបាលភ្នែកបាន ។

                ១.២ ប្រភេទមុំបិទ (Primary angle-closure glaucoma)  ចែកចេញជា ២ ប្រភេទទៀត គឺ ៖
(១) ទឹកដក់ក្នុងភ្នែកប្រភេទស្រួចស្រាវ កើតឡើងដោយសារសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកឡើងខ្ពស់ភ្លាមៗ បណ្តាលឱ្យស្រវាំងភ្នែកយ៉ាងគំហុក អាចឃើញរង្វង់ឥន្ទធនូនៅជុំវិញភ្លើង ๐ឈឺភ្នែកយ៉ាងខ្លាំង
ភ្នែកក្រហម ឈឺក្បាល ក្អួត ចង្អោរ ភាគច្រើនទទួលទានបំបាត់ការឈឺចាប់ក៏នៅតែមិនបាត់ ។ ប្រសិនបើមិនបានទទួលការព្យាបាលឱ្យទាន់ពេលនោះអាចបណ្តាលឱ្យខ្វាក់បានយ៉ាងឆាប់រហ័ស ។

               
(២) ទឹកដក់ក្នុងភ្នែកប្រភេទរ៉ាំរ៉ៃ កើតចេញពីសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកឡើងយឺតៗ អាចមិន
ខ្ពស់ខ្លាំងនោះទេ មានការឈឺភ្នែក ឈឺក្បាលតិចតួច ឬមិនឈឺឡើយ ។ ភ្នែកចាប់ផ្តើមស្រវាំងបន្តិចម្តងៗ ដោយមិនមានការសង្កេតឃើញ ថាមានភាពខុសប្រក្រតី មនុស្សភាគច្រើនតែងមិនគិតពីបញ្ហា
នេះរហូតដល់បាតភ្នែកខូចច្រើន ទើបមកជួបគ្រូពេទ្យ ដែលអាចយឺតពេលក្នុងការព្យាបាល
ឱ្យត្រឡប់មកសភាពដើមវិញ ។
សារធាតុរាវដែលនៅខាងមុខកែវភ្នែកនឹងហូរចេញតាមកន្លែងស្រូបចេញ Trabecular Meshwork ដែលនៅត្រង់បរិវេណមុំថតខាងមុខកែវភ្នែក ។
បច្ចុប្បន្នជួបប្រទះអ្នកជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកដែលមានសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកស្ថិតនៅមាត្រដ្ឋានប្រក្រតី ( ២១ មីលីម៉ែត្របារ៉ត) កាន់តែច្រើនឡើង ដោយមិនបានពីមូលហេតុឱ្យបានច្បាស់លាស់ ។ សន្និដ្ឋានថាអាចកើតចេញពីសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកខ្ពស់នៅពេលខ្លះ ដែលមិនចំពេលដែលគ្រូពេទ្យពិនិត្យ កើតចេញពីភាពខុសប្រក្រតីនៃការចរន្តឈាមត្រង់បរិវេណបាតភ្នែក ឬកើតចេញពីជាលិកាបាតភ្នែកទន់ខ្សោយជាងប្រក្រតី រោគសញ្ញាដូចគ្នាទៅនឹងទឹកដក់ក្នុងភ្នែក
ប្រភេទរ៉ាំរ៉ៃ ។ វិធីសាស្ត្រការព្យាបាលដូចគ្នាទៅនឹងទឹកដក់ក្នុងភ្នែកប្រភេទរ៉ាំរ៉ៃដែរ ដោយសារតែឃើញថាការចុះថយសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកអាចពន្យាឬទប់ការវិវត្តរបស់ជំងឺបាន ។ 


២. ជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកប្រភេទ Secondary glaucoma
គឺជាជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកដែលកើតចេញពីមូលហេតុផ្សេងៗ ដូចជា កើតចេញពី
ទឹកដក់ក្នុងភ្នែកខ្លាំង រលាកប្រសីភ្នែក គ្រោះថ្នាក់ផ្នែកភ្នែក ការប្រើថ្នាំបន្តក់ភ្នែកប្រភេទ
ស្តេរ៉យរយៈពេលយូរ បណ្តាលមកពីទឹកនោមផ្អែម ការស្ទះសរសៃឈាមនៅបាតភ្នែក
 ឬក្រោយពីវះកាត់ភ្នែកប្រភេទខ្លះ ។

៣. ជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកពីកំណើត  (Congenital glaucoma)
        ជាជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកដែលជួបប្រទះចំពោះទារកទើបកើតរហូតដល់អាយុ ៣ ឆ្នាំ មូលហេតុអាចជាតំណពួជ ឬបណ្តាលមកពីមូលហេតុផ្សេងទៀត ដូចជា មាតាមានកញ្ច្រើលក្នុងកំឡុងពេលមានគភ៌ រោគសញ្ញាទឹកដក់ក្នុងភ្នែកប្រភេទនេះគឺ កុមារមានហូរ
ទឹកភ្នែក ចាញ់ពន្លឺ មិនព្រមបើកភ្នែក កែវភ្នែកមានទំហំរីកធំ ភ្នែកខ្មៅទំហំធំជាធម្មតា កញ្ចក់ភ្នែកខ្មៅសស្រអាប់ ប្រសិនបើមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលកុមារអាចមើល
មិនឃើញ ហើយពិការភ្នែកនៅទីបំផុត ។

រោគសញ្ញា
១. បាត់បង់គំហើញ ដូចជាមើលពន្លឺកាន់តែតួច មិនឃើញផ្នែកជុំវិញ ឬបើបិទភ្នែកមើលម្ខាងម្តងអាចមានកន្លែងខ្លះមើលមិនឃើញ ។
២. ភ្នែកស្រវាំង រោគសញ្ញានេះនឹងបង្ហាញឡើងនៅពេលដែលជំងឺធ្ងន់ធ្ងរហើយ ។
៣. នៅក្នុងពន្លឺតិចៗនឹងមើលមិនឃើញច្បាស់ដូចដើម ។
៤. មើលឃើញឥន្ទធនូជុំវិញ អំពូលភ្លើង​ ។
៥. ករណីដែលទឹកដក់ក្នុងភ្នែកប្រភេទស្រួចស្រាវ នឹងមានរោគសញ្ញា ចង្អោរ ក្អួត
និងឈឺក្បាល ព្រមទាំងគំហើញមានការថយចុះយ៉ាងគំហុក ។
វិធីព្យាបាល
ទោះបីជាជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកព្យាបាលមិនជាសះស្បើយបាន ពីព្រោះថាបាតភ្នែកខូចរហូតមិនអាចព្យាបាលឱ្យត្រលប់មកដូចដើមបាន​ ។ ប៉ុន្តែការព្យាបាលដែលត្រឹមត្រូវអាចបង្កាមិនឱ្យបាតភ្នែកត្រូវបំផ្លាញឱ្យកាន់តែច្រើន
ឡើងថែមទៀត ។ នៅពេលដែលជួបប្រទះឃើញថា ទឹកដក់ក្នុងភ្នែក អ្នកជំងឺត្រូវទទួលការព្យាបាលដើម្បីគ្រប់គ្រងសម្ពាធក្នុងភ្នែកឱ្យស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតដែល
មានសុវត្ថិភាព ហើយវិធីព្យាបាលមានច្រើនវិធីដូចខាងក្រោម ៖
១. ការប្រើថ្នាំ
                សម្រាប់ការប្រើថ្នាំគឺមានទាំងថ្នាំបន្តក់ ថ្នាំគ្រាប់និងថ្នាំសម្រាប់ចាក់ចូលសរសៃឈាមដើម្បីជួយបញ្ចុះការផលិតទឹកដែលចិញ្ចឹមខាង
ក្នុងកែវភ្នែក ឬទៅពង្រីកចរន្តបញ្ចេញ ស្រូបឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង ។ ប៉ុន្តែដោយសារតែ
ថ្នាំមានប្រសិទ្ធិភាពមិនយូរ អ្នកជំងឺត្រូវព្យាយាមដាក់ថ្នៃឱ្យទៀងពេលតាមការណែនាំរបស់
គ្រូពេទ្យយ៉ាងហ្មត់ចត់ ។ ប្រសិនបើប្រើថ្នាំមិនទៀងទាត់ សម្ពាធទឹកនឹងឡើងខ្ពស់នៅ
ពេលដែលថ្នាំអស់ប្រសិទ្ធិភាព ហើយបំផ្លាញគំហើញរបស់អ្នកជំងឺរហូតដល់បាត់បង់គំហើញ
នៅទីបំផុត ។ ក្រៅពីនេះអ្នកជំងឺត្រូវទៅត្រួតពិនិត្យ ព្យាបាលជាមួយគ្រូពេទ្យជាប្រចាំ ដើម្បីវាស់
មើលសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែក និងខ្សែភ្នែក រួមទាំងការពិនិត្យផ្សេងទៀត ដើម្បីធានាបានថាការ
ប្រើថ្នាំនោះគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការគ្រប់គ្រងជំងឺបាន គ្រូពេទ្យនឹងជួយផ្លាស់ប្តូរវិធីការព្យាបាលទៅ
តាមសភាពជំងឺ ។
២. វិធីព្យាបាលដោយប្រើឡាស៊ែរ៍ និងវិធីព្យាបាលដោយការវះកាត់
          សម្រាប់អ្នកជំងឺដែលប្រើថ្នាំមិនបានឬប្រើថ្នាំមិនមានប្រសិទ្ធិភាព ដោយសារថ្នាំមិនអាចបញ្ចុះសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកបាន ឬអាល់ឡ័រហ្ស៊ីទៅថ្នាំ ត្រូវប្រើវិធីបាញ់
កាំរស្មីឡាស៊ែរ៍ ឬការវះកាត់ ដោយត្រូវបង្កើតផ្លូវទឹក
(Trabeculectomy) ថ្មីដើម្បីឱ្យមានផ្លូវ
ទឹកចេញស្រួល ។ វិធីប្រើសម្រាប់អ្នកជំងឺដែលសរសៃប្រសាទភ្នែកត្រូវបានបំផ្លាញអស់ជាច្រើន ទោះបីជាសម្ពាធទឹកក្នុងភ្នែកមិនខ្ពស់ខ្លាំងក្តី ឬអ្នកជំងឺដែលប្រើថ្នាំមិនបានឬប្រើហើយមិនមាន
ប្រសិទ្ធិភាព ហើយអ្នកជំងឺស្នាក់នៅឆ្ងាយពីកន្លែងព្យាបាលមិនអាចមកទទួលការព្យាបាល
ជាប់ជានិច្ចបាន ។
ការជ្រើសរើសវិធីព្យាបាលណាមួយ អាស្រ័យលើប្រភេទ ភាពធ្ងន់ធ្ងរនិងរោគសញ្ញានៃជំងឺ និងការពិចារណារបស់វេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញផ្នែកភ្នែក
ភាគច្រើនជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកកើតឡើងដោយខ្លួនឯង ប៉ុន្តែអ្នកជំងឺខ្លះកើតចេញពីការប្រើថ្នាំបន្តក់ភ្នែកប្រភេទខ្លះដែលទិញមកដោយខ្លួនឯង ដូចជា ថ្នាំបន្តក់ភ្នែកប្រភេទស្តេរ៉យ ដែលប្រើក្នុងការព្យាបាលការរលាក តែអាច
បណ្តាលឱ្យកើតជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកបាន ប្រសិនបើប្រើជាប់ជាប្រចាំអស់ច្រើនដប ដូច្នេះហើយទើបមិនគួរទិញមកបន្តក់ដោយខ្លួនឯង គួរប្រើថ្នាំតាមការណែនាំរបស់
គ្រូពេទ្យតែប៉ុណ្ណោះ ។ សម្រាប់អ្នកជំងឺដែលគ្រួពេទ្យយល់ឃើញថា មានឱកាសកើត
ជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក ឬកើតឡើងរួចហើយចំពោះភ្នែកម្ខាង គ្រូពេទ្យនឹងណែនាំឱ្យអ្នក
ជំងឺការពារមិនឱ្យភ្នែកម្ខាងទៀតកើតឡើងដែរ ដោយសារតែទឹកដក់ក្នុងភ្នែកច្រើន
តែកើតទាំងសងខាង ហើយវិធីការពារគឺត្រូវបន្តក់ថ្នាំ ការបាញ់កាំរស្មីឡាស៊ែរ៍ ឬការវះកាត់ ។

ការថែរក្សាខ្លួនរបស់អ្នកជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក
អ្នកជំងឺអាចរស់នៅបានតាមធម្មតា ប៉ុន្តែត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ ប្រើថ្នាំតាមពេលវេលាដែល
គ្រូពេទ្យណែនាំយ៉ាងហ្មតចត់ ទៅត្រួតពិនិត្យភ្នែកយ៉ាងទៀងទាត់តាមការណាត់របស់គ្រូពេទ្យ ។
ចំពោះការហាត់ប្រាណនោះ ភាគច្រើនអ្នកជំងឺអាចលេងកីឡាបានគ្រប់ប្រភេទ វៀរលែងតែ
កីឡាដែលត្រូវដាំក្បាលទាបយូរមានអ្នកជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកប្រភេទខ្លះតែប៉ុណ្ណោះដែលមិន
អាចហាត់ប្រាណបាន ហើយគ្រូពេទ្យនឹងមានការណែនាំពីការហាត់ប្រាណ ។
ទោះបីជាជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកភាគច្រើន មិនអាចព្យាបាលឱ្យត្រឡប់មកដូចដើមវិញមិនបាន ប៉ុន្តែការព្យាបាលដែលត្រឹមត្រូវ អាចថ្នមខ្សែភ្នែក និងសរសៃប្រសាទភ្នែកមិនឱ្យខូចខ្លាំងឡើង រហូតដល់ពិការភ្នែកបាន ។ ដោយសារតែជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកមិនអាចព្យាបាលឱ្យជាសះស្បើយ
បាន ឬឱ្យប្រសើរឡើង ការការពារមិនឱ្យកើតជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកជាវិធីដែលល្អបំផុត ទោះបី
ជាជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកភាគច្រើនកើតឡើងដោយខ្លួនឯងហើយការពារមិនបាន ប៉ុន្តែមានច្រើន
ប្រភេទដែលអាចចការពារបាន ជាពិសេសជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកប្រភេទស្រួចស្រាវ ឬទឹកដក់
ក្នុងភ្នែកប្រភេទមុំបិទ ដែលជួបប្រទះជាច្រើនសម្រាប់មនុស្សនៅតំបន់អាស៊ី ។
ដូច្នោះហើយ
គួរថែរក្សាភ្នែក ជៀសវាងគ្រោះថ្នាក់ និងមិនត្រូវទិញថ្នាំមកបន្តក់ដោយខ្លួនឯង អ្នកដែលមាន
អាយុច្រើនជាង ៣៥ ឆ្នាំ ហើយប្រឈមនឹងការកើតជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែកបាន
ដោយងាយ ដូចជាមានក្រុមគ្រូសារកើតជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក ភ្នែកម៉្ញូប ឬអ៊ីពែមេត្រូប មានឆ្នៅ

ក្រហមឬខ្មៅនៅនឹងផ្ទៃមុខ លើសសម្ពាធឈាម ឬធ្លាប់មានគ្រោះថ្នាក់ត្រង់បរិវេណភ្នែក
ពីមុនមក គួរទទួលការពិនិត្យដោយគ្រូពេទ្យឯកទេសផ្នែកភ្នែកយ៉ាងហោចណាស់ ១ ឆ្នាំម្តង។

Wednesday, January 8, 2020

ជំងឺ​ពងបែក ដៃ ​ជើង និង​ មាត់

ជំងឺ​ពងបែក ដៃ ​ជើង និង​ មាត់
( Hand Foot Mouth disease )

ជម្ងឺពងបែកដៃ ជើង មាត់ 

        គឺជាជម្ងឺដែលឆ្លងហើយជួបប្រទះញឹកញាប់បំផុតចំពោះកុមារ ជាពិសេស
កុមារ អាយុតិចជាង ៥ ឆ្នាំ ។ មូលហេតុកើតឡើងដោយវីរុស Enterovirus
 71 មេរោគនេះអាចជួបប្រទះបានពេញមួយឆ្នាំ ប៉ុន្តែភាគច្រើនកើតឡើង
ក្នុងរដូវវស្សា ដែលច្រើនតែមានអាកាសត្រជាក់និងសើម ជាទូទៅជម្ងឺនេះមិន 
មានរោគសញ្ញាខ្លាំងក្លានោះទេ ។ 
 
ការឆ្លង​រាតត្បាតនៃជម្ងឺ 

          ការឆ្លងរាតត្បាតភាគច្រើនបង្កឡើងដោយការទទួលមេរោគចូលដោយ
ការប៉ះពាល់ជាមួយអ្នកជម្ងឺ វីរុសឆ្លងតាមដៃ ឬរបស់លេង ដែលប្រឡាក់ទឹកមាត់ 
សំបោរ ទឹករងៃតាមរបួសនៅនិងស្បែក និងលាមក ហើយនិងកើតចេញពីការក្អក           ក្តាស់ដាក់គ្នា ជម្ងឺនេះច្រើនតែឆ្លងរាតត្បាតនៅសាលារៀនថ្នាក់មត្តេយ្យ ឬកន្លែង
ចិញ្ចឹមគាំពារកុមារ ដោយមានរយៈពេលប្រហែល ១ សប្តាហ៍មុនការលេចចេញ
នូវរោគសញ្ញា ដូច្នេះហើយ ទើបវាអាចឆ្លងបានដោយទាំងមិនមានរោគសញ្ញា ។

ដៃ Hand   

រោគសញ្ញា
 
          បន្ទាប់ពីទទួលវីរុស បាន -៧ថ្ងៃ អ្នកជម្ងឺចាប់ផ្តើមបញ្ចេញរោគសញ្ញា ដោយមានកំដៅតិចៗ ឈឺមាត់ ហូរទឹកមាត់ ទទួលទានអាហារបានតិច  ដោយសារ
តែ មានរបួសនៅពិដានមាត់ និងថ្ពាល់ប៉ោង មានកន្ទួលក្រហម ឬកន្ទួលទឹកថ្លា នៅ
បរិវេណ ដៃ ជើង ជុំវិញគូថ និងអវយវៈភេទ អាចមានកន្ទួលតាមដងខ្លួន ដៃនិងជើង
បាន ហើយ ច្រើន តែមានរោគសញ្ញាប្រហែល - ថ្ងៃ ហើយអាចប្រសើរឡើង
រហូតដល់ជាសះស្បើយ ក្នុងរយៈពេល សប្តាហ៍ រោគដៃ ជើង មាត់ ជាទួទៅមិន
គួរឱ្យខ្លាចនោះទេ អាចជាទៅវិញបានដោយខ្លួនឯង ភាគតិចប៉ុណ្ណោះដែលមាន
អាការៈខ្លាំងក្លា ច្រើនតែកើតពីវីរុស Enterovirus 71 ដែលធ្វើឱ្យរលាកខួរក្បាល ជាមួយនិងផ្លូវដង្ហើម និងប្រព័ន្ធលំហូរឈាមចុះខ្សោយ បាត់បង់ជីវិតយ៉ាងឆាប់រហ័ស កុមារដែលមានអាការៈខ្លាំងក្លា ច្រើនតែមានកំដៅខ្ពស់ ស្ងៀមស្ងាត់ អស់កំលាំង  
ញ័រដៃ ដើរទ្រេតទ្រោត ក្អួតច្រើន ដកដង្ហើមហប និងប្រកាច់ ប្រសិនបើមាន
រោគសញ្ញាទាំងនេះគួរទៅជួបពេទ្យជាបន្ទាន់

ការព្យាបាល 

ជម្ងឺដៃ ជើងមាត់នៅមិនទាន់មានថ្នាំព្យាបាលជាពិសេស វិធីសាស្ត្រការព្យាបាល ជាការព្យាបាលតាមរោគសញ្ញាដូចជា ថ្នាំបញ្ចុះកំដៅ ថ្នាំស្ពឹកជាពិសេសសម្រាប់របួស
ក្នុង មាត់ ទទួលទានទឹកអំបិលរ៉ែ ដើម្បីជំនួសការខ្វះទឹក ឱ្យអ្នកជម្ងឺទទួលទាន
អាហារទន់ៗ និងមិនក្តៅខ្លាំង

ជើង Foot
 
ការបង្ការរោគ 

ជម្ងឺដៃជើងមាត់នៅមិនទាន់មានវ៉ាក់សាំង បង្ការរោគនេះ ការការពារដែលសំខាន់
បំផុតគឺ ការបែងចែកអ្នកជម្ងឺដែលកើតរោគនេះមិនឱ្យប៉ះពាល់អ្នកដទៃ ។ អ្នកថែទាំកុមារគួរលាង សំអាតដៃឱ្យបានញឹកញាប់ ដើម្បីការពារការឆ្លង
វីរុសទៅកុមារផ្សេងៗ លាងសំអាតរបស់ លេងឱ្យញឹកញាប់ និងបរិស្ថាននៅជុំវិញ
ខ្លួន  ការលាងសំអាតដោយប្រើសាប៊ូ សាប៊ូម្សៅ ឬទឹកសំអាតទូទៅ អាចកំចាត់វីរុស
បាន ។ គួរប្រុងប្រយ័ត្នការមានអនាម័យនៃទឹក អាហារ និង របស់ដែលកុមារដាក់
ចូលមាត់ ។ សាលារៀនមិនគួរទទួលកុមារដែលមានជម្ងឺឱ្យចូលរៀន រហូតដល់
ជាសះស្បើយ ដើម្បីការពារការឆ្លងមេរោគ ។ អាណាព្យាបាលគួរនាំកូន ដែលឈឺ
ទៅជួបពេទ្យ ទទួលការព្យាបាលតាមវេជ្ជបញ្ជារ ប្រាប់សាលារៀន និងកុមារ
គួរ ឈប់រៀនរហូតដល់ជាសះស្បើយ ដែលចំណាយពេលវេលាប្រហែល ៧-១០
ថ្ងៃជម្ងឺនិង ជាសះស្បើយបានដោយខ្លួនឯង។ ប៉ុន្តែគួរប្រុងប្រយ័ត្នរោគសញ្ញា
ដែលអន្តរាយជាភាវៈជ្រាតជ្រែក ដូចដែលបានពោលមកនោះ

              
មាត់ Mouth

ការគ្រប់គ្រងរោគ
 
ប្រសិនបើមានកុមារកើតជម្ងឺនេះច្រើន អាចចាំបាច់ត្រូវបិទសាលារៀន ឬ
ថ្នាក់ រៀន ប្រហែល ១ សប្តាហ៍ នឹងធ្វើការសំអាតសម្លាប់មេរោគ ដោយប្រើ
សារធាតុ កំចាត់ ( ២០ លីត្រ ចំពោះទឹក ១ លីត្រ) ឬទឹកថ្នាំសំអាតដែល
ប្រើតាមផ្ទះ ។ 


សូមអរគុណប្រភពមន្ទីរពេទ្យផ្យាថៃ ២