ពិនិត្យរកហានិភ័យជំងឺមហារីក ដោយវិធីសាស្ត្រ Preventive Genetic Testing
ដើម្បីព្យាបាលទាំងតាំងពីដំបូង
ពីព្រោះយើងមិនអាចបង្ការជំងឺមហារីកបាន ១០០ % នោះ
តែអ្វីដែលយើងធ្វើបានគឺ ការ
ពិនិត្យរកមហារីកតាំងតែពីដំបូង ទោះបីបច្ចុប្បន្ននេះ
មានកម្មវិធីពិនិត្យសុខភាព
ព្រមទាំងមានការពិនិត្យស្វែងរកមហារីកតាំងពីដំណាក់កាលដំបូងនោះ ក៏ប៉ុន្ដែឃើញថាមានពិនិត្យតែជំងឺមហាករីកមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ
ដូចជាមហារីក សុដន់ ឬមហារីកមាត់ស្បូន ។ ចំណែកឯអ្នកជំងឺមហារីកផ្សេងៗ
ភាគច្រើនមកទទួលការព្យបាល
នៅអំឡុងពេលដំណាក់កាល
កម្រិតទី៣-៤ ដែលជាដំណាក់កាលការព្យាបាលជាមានឱកាសជាតិចតួចបំផុត ។
ជំងឺមហារីកដែលកើតឡើងក្នុងបច្ចុប្បន្ន
បែងចែកតាមប្រភេទអ្នកជំងឺបានជា ២ ក្រុម គឺ
·
ក្រុមទី ១ គឺក្រុមប្រភេទអ្នកជំងឺដែលជួបប្រទះច្រើនបំផុតក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន
គឺជំងឺមហារីកដែលកើតឡើងតាមលក្ខណៈរោគដោយឡែក(Sporadic Case) ដូចជា មហារីកពោះវៀន មហារីកសួត មហារីកថ្លើមជាដើម ។
·
ក្រុមទី ២ ក្រុមអ្នកជំងឺកើតជំងឺមហារីកតំណរពូជ
ដែលកើតមកពីការផ្លាស់ប្ដូររបស់កោសិកា និងហ្សែនមួយចំនួនក្នុងរាងកាយ
ដែលទាក់ទងជាមួយការកើតជំងឺមហារីក ។
Preventive
Genetic testing
ពិនិត្យរកហានិភ័យជំងឺមហារីកតំណរពូជ
(Family of Cancer
Syndrome)
ប្រភេទណាបានខ្លះ ?
១. មហារីកសុដន់
និងមហារីកអូវែ បច្ចុប្បន្នអាចត្រួតពិនិត្យរកហ្សែន
BRCA1-BRCA2 ជាក្រុមហ្សែនដែលគ្រប់គ្រងការលូតលាស់
ការផ្លាស់ប្ដូរនៃកោសិកា អ្នកដែលបានទទួលបន្ដហ្សែនដែល
ខុសប្រក្រតីនេះមក និងមានឱកាសកើតជំងឺមហារីកសុដន់
និងអ៊ូវែកាន់តែខ្ពស់ឡើង ។
២. មហារីកពោះវៀន
អ្នកជំងឺក្រុមនេះមានហ្សែនខុសប្រក្រតី ដែលផ្ដើមមកតាមតំណរពូជ
នៅពេលដែលមានអាយុកាន់ច្រើនឡើង ហ្សែនដែលខុសប្រក្រតី
និងធ្វើឲ្យកោសិកាក្នុងពោះវៀនផ្លាស់ប្ដូរក្លាយ
ទៅជាដុំជាលិកាដែលអាចក្លាយទៅជាមហារីកបានទាំស្រុង
។
៣. ជំងឺមហារីកនៅលើកុមារ
ដូចជា មហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែក
មានភាពខុសប្រក្រតីនៃហ្សែនតាំងពីកំណើត ជាកត្ដាហានិភ័យក្នុងការកើតជំងឺមហារីកលើកុមារស្ទើតែគ្រប់ប្រភេទ
។
ពិនិត្យរកហានីភ័យជំងឺមហារីកដោយវីធីសាស្ត្រ Preventive Genetic
Testing ល្អប្រសើរយ៉ាងណា ?
Preventive Genetic Testing គឺជាការត្រួតពិនិត្យរក
ហានិភ័យ
ដោយការរួបរួមហ្សែនដែលខុសប្រក្រតីនៃមហារីកដែល
ជួបប្រទះជាញឹកញាប់ (Common Cancer) ដើម្បីនាំមកធ្វើ
តេស្ដជាមួយអ្នកដែលត្រូវការត្រួតពិនិត្យរកមេរោគ
ការពិនិត្យរកមហារីកតាំងពីដំណាក់កាលដំបូងដោយវិធីនេះ អាចជាផលល្អសម្រាប់ទាំងអ្នកជំងឺ
និង
គ្រូពេទ្យក្នុងការតាមដានលទ្ធផល ឬព្យបាលក្នុងពេលអនាគតធ្វើឲ្យមានឱកាសជាដាច់ខ្ពស់ជិត100% ។ ក៏ប៉ុន្ដែពេលខ្លះអាចមានការពិនិត្យឃើញហ្សែនមិនប្រក្រតី
ឬគួឲ្យសង្ស័យដែលអាចជាមិនមែនហ្សែនដែលបង្ករឲ្យកើត
ជំងឺមហារីកក្នុងពេលអនាគត
អាចធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវចិត្ដ
និងការត្រៀមព្រមសម្រាប់ការមានគ្រួសារបាន ។
ជំហ៊ានការត្រួតពិនិត្យ Preventive Genetic Testing
ការត្រួតពិនិត្យរកកត្ដាហានិភ័យបង្ករជំងឺមហារីកដោយវិធិសាស្ត្រ
(Preventive Genetic Testing) ធ្វើបានដោយការពិនិត្យឈាមព្រមគ្នា
ជាមួយការប្រើថ្នាំពិសេសសម្រាប់ការស្វែងរកហ្សែនដែលខុសប្រក្រតីក្នុងរាងកាយ
ឬហ្សែនដែលអាចធ្វើឲ្យកើតជំងឺមហារីកដែលច្រើនតែមានលាយផ្សំ
ក្នុងឈាមហៅថា Tumor DNA ។
តើនរណខ្លះដែលគួរតែពិនិត្យរកហានិភ័យជំងឺមហារីក
ដោយវិធីសាស្ដ្រ Preventive Genetic Testing?
១. បុគ្គលដែលមានអ្នកក្នុងក្រុមគ្រួសារជាច្រើនគ្នាកើតមហារីក
ប្រភេទដូចគ្នា
ដូចជាជីតានិងឪពុកកើតមហារីកពោះវៀន ទើបកូនមានឱកាសនឹងកើតមហារីកពោះវៀនកាន់តែខ្ពស់ឡើងដែរ
។
២. បុគ្គលដែលមានក្រុមគ្រួសារកើតមហារីកតាំងតែនៅវ័យក្មេង
ដូចជាអ្នកកើតជំងឺមហារីកពោះវៀនអាយុក្រោម ២០ ឆ្នាំ មនុស្សក្នុក្រមគ្រួសារនឹងមានឱកាសកើតជំងឺមហរីកពោះវៀនកាន់តែខ្ពស់
។
៣. បុគ្គលដែលមានមនុស្សក្នុងគ្រួសារកើតជំងឺមហារីកច្រើនជាង ១ ប្រភេទ ដូចជាកើតមហារីកសុដន់
និងមហារីកអូវែមកជាមួយផងដែរ ។
៤. បុគ្គលដែលមនុស្សក្នុងក្រុមគ្រួសារកើតជំងឺមហារីក្នុងអវយៈជាគូ
ដូចជា
មហារីកសុដន់ មហារីកតម្រងនោម ដែលកើតឡើងព្រមគ្នាទាំងសងខាង
ជាធម្មតានោះមហារីកតែងតែកើតនៅលើកន្លែងណាមួយ ហើយទើបតែរាលដាលទៅលើកន្លែងដែលអវយវៈដ៏ទៃ
តែប្រសិនបើព្រមគ្នាទាំងពីរខាងលើក្នុងអំឡុងពេលជាមួយគ្នា
ទើបគួរសង្ស័យថាអាចកើតព្រោះភាពខុសគ្នាប្រក្រតីផ្នែកតំណរ
ពូជ ។
៥. បុគ្គលដែលមានមនុស្សក្នុងគ្រួសារកើតជំងឺមហារីកប្រភេទដែលជួបប្រទះ
មិនញឹកញាប់
ដូចជាមហារីកជាលិកាខ្ចីនៅលើកុមារ មហារីកគ្រាប់ឈាមសរួមជាមួយមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែក
ក្រុមអ្នកជំងឺប្រភេទនេះ
គ្រូពេទ្យត្រូវផ្ដល់ការណែនាំ
ដល់សមាជិកដទៃក្នុងគ្រួសាររបស់ជំងឺ ។
៦. បុគ្គលដែលជក់បារីយូរជាង ៣០ ឆ្នាំនិងបុគ្គលដែល
មានអ្នកក្នុងគ្រួសារជក់បារី
ដោយសារមនុស្សក្រុមនេះមានឱកាសកើត
ជំងឺមហារីកតាមអវយវៈផ្សេងៗកាន់តែច្រើនឡើង ដូចជា ជំងឺមហារីកសួត ជំងឺមហារីកប្លោកនោម
មហារីបំពង់អាហារ និងមហារីកបរិវេណក្បាលនិងក ។
អរគុណមន្ទីរពេទ្យផ្យាថៃ ២ សម្រាប់ពត៌មាន
